در این مقاله میخواهیم راجب مشاوره حقوقی اعسار مهریه صحبت کنیم که توسط وکیل دادگستری تنظیم و نوشته شده است و در صورت داشتن سوال می توانید با شماره های موجود در سایت تماس بگیرید.
اعسار به معنی رنج، سختی و نداشتن است.
در لغت حقوقی، هنگامی که یک شخص به نوعی مشکل مالی ندارد یا توانایی اموال و سرمایه ای است اما در وضعیتی قرار دارد که امکان دسترسی به آن ها را ندارد، این فرد دچار اعسار شده و توان به پرداخت بدهی هایش نیست.
با توجه به این ضابطه ممکن است این شخص برای دادگر حقش توانی به پرداخت هزینه دادرسی را ندارد و تا اینکه نتواند وکیلی برای اجرا کارهایش برگزیند که می تواند با مراجعه به ماخذها قضایی، تقاضای وکیل معاضدتی کند.
نخستین ضابطه مرتبط به اعسار در ایران در سال 1313 تصویب شد که براساس شروط زمانی این ضابطه دچار اصلاحاتی شده است؛
اعسار چه هست؟
اعسار در اصلاح لغوی به معنی سختی و دشواری است اما اصطلاح حقوقی آن هم دور از معنای لغوی آن نیست.
انواع اعسار
در قانون مواردی را پیش بینی کرده است که بر اصل آن افرادی را از پرداخت هزینه محاکمه بخشوده دانسته است یکی از این موارد اعسار است.
مدعی اعسار به هر طریق که باشد، از پرداخت هزینه دادرسی معاف است.
دعوای اعسار چگونه مطرح میشود؟
این دعوا به موجب دادخواست جداگانه و یا ضمن دادخواست حقیقی برای مطرح دعوا (در مرحله نخستین، تجدیدنظر یا فرجامخواهی) قابلطرح است.
این دعوا میتواند با شهادت شهود اثبات شود که در این فرم شهادت بایست بهصورت کتبی تنظیم و تقدیم گردد. اگرچه این کار نافی این مسئله نیست که دادگاه نتواند حضور شهود را درخواست کند.
نکته با اهمیت دیگری که بیان آن در اینجا لازم به عقیده میرسد اقامه دعوای اعسار توسط تجار است که این کار برابر ضابطه تجارت ما پذیرفته نیست و تجار حتما بایست دادخواست ورشکستگی مطرح کنند.
هرگاه کسی که مدعی اعسار شده است در دعوای حقیقی محکومله واقع شود از این حالت خارجشده و بایست هزینههای دادرسی را بپردازد.
معافیت از پرداخت هزینههای دادرسی به مفهوم عام در ضابطه بهکاررفته است یعنی شخص معسر از پرداخت تمامی هزینهها معاف است و تمام این هزینهها بایست از صندوق دادگستری پرداخت شود.
این در حالتی است که فردی در دادگاه بهموجب حکم صادره محکوم شناخته میشود.
زمانی که حالت اعسار در فردی ثابت میشود دادگاه اصل را بر این حالت میگذارد و اگر محکومله ادعا میکند که محکوم علیه امکان پرداخت محکوم به را دارد بایست این کار را اثبات کند.
اعسار در پرداخت مهریه
طبق آخرین مقررات وضعشده از سوی قانونگذار برای پرداخت مهریه تا حد 110 سکه تمام بهار آزادی مردان توانایی توانایی مالی کامل فرض میشوند و درصورتیکه مردی تا این حد از مهریه را نمیتواند پرداخت کند بایست اسناد کامل جهت فقدان توانایی خود را عرضه کند.
اما برای مبلغی مازاد بر 110 سکه تمام بهار آزادی وضعیت برعکس خواهد بود.
در این حالت فقدان توانایی مرد فرض میشود و درصورتیکه زوجه مدعی توانمندی ایشان بر پرداخت مازاد مهریه است بایست با عرضه ادله کافی این کار را اثبات نماید.
حکم اعسار چه مزایایی دارد؟
گرفتن این حکم مزایایی دارد که به برخی از آنها در بالا عقیده شد. درواقع معسر با گرفتن حکم مزبور از پرداخت هزینه دادرسی و محکومبه معاف میشود.
ازجمله مزیتهای دیگری که میتوان به آن عقیده کرد تقاضای وکیل معاضدتی از دادگاه است.
چنین با گرفتن این حکم عنوان ممنوع الخروج بودن از فرد بدهکار برداشته میشود.
چه کسی می تواند دادخواست اعسار بدهد؟
هر فردی نمی تواند به ادعای این که دچار اعسار می شود به دادگاه دادخواست اعسار دهد.
بعد از تحقیق شروط یاد شده، مدعی اعسار می تواند با عرضه دادخواست در پی اثبات آن باشد.
مطرح دعوی در دادگستری مستلزم پرداخت هزینه هایی است که در ضابطه مشخص شده است، از جمله هزینه تمبر، دستمزد کارشناس، هزینه اجرای قرار معاینه، تحقیقات محلی و….
تحلیل حقوقی ضابطه اعسار در ایران
هرچند هزینه دادرسی یکی از راه های خودداری از مطرح دعاوی واهی و چنین مانع از ازدحام بی مورد در محاکم (دادگستری ) است،
اما از طرف دیگر نمی توان آن را منع و سدی در مقابل دادگر حق مردم قرار داد.
اعسار در محکومیت های مالی و جزایی یا همان اعسار در پرداخت دین عبارت از آن است که به طبق دستور دادسرا حقوقی یا حکم دادگاه کیفری در کار جزایی، شخص به پرداخت وجه، مال یا جزای نقدی در حق دیگری محکوم شود اما توانایی و تمکن پرداخت آن را نداشته باشد .