هر گاه با حکم قطعی دادگاه کسی محکوم به پرداخت دین به دیگری شود و از اجرای حکم خودداری نماید و ضمناً از او مالی به دست نیاید با درخواست کسی که حکم به نفع اوصادر شده به زندان روانه خواهد شد مگر آنکه ثابت کند قدرت و توانایی پرداخت بدهی را به صورت اقساط یا بطور کلی ندارد که اصطلاحاً به این شخص معسر گفته می شود.
پرسش:
درصورت فوت پدر یا عدم توانایی مالی او برای پرداخت نفقه اولاد ، چه کسی مسولیت پرداخت نفقه را دارد؟
پاسخ :
در این حالت این وظیفه به عهده جد پدری و درصورت نبودن پدر و جد پدری و یا عدم قدرت آنها این وطیفه برعهده مادر است و اگر مادر هم زنده نباشد و یا قادر به پرداخت نباشد این وظیفه بر عهده جد مادریست .
پرسش :
اگر پدر و مادری از یکدیگر جدا شده باشند و حضانت فرزندان به مادر واگذار شده باشد و پدر در صورت جلسه طلاق منزل مسکونیش را به مادر و فرزندان انتقال دهد آیا بازهم مکلف به پرداخت نفقه خواهد بود ؟
پاسخ :
اولاً نفقه تنها شامل مسکن نمی شود و اموری چون غذا ، اساس منزل ،هزینه درمان ، لباس و… نیز نفقه محسوب می شوند .ثانیاً: پرداخت نفقه تکلیف قانونی پدر است و مادر ولایتی بر فرزندان ندارد و موضوع حضانت و سرپرستی موضوعی جدا از ولایت می باشد .